ASA Virtual Exhibition 2021 นิทรรศการอาษาออนไลน์ 64
สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ จัดแสดงผลงานภาพถ่ายในนิทรรศการอาษาออนไลน์ 64 “ASA Virtual Exhibition 2021” พร้อมมอบรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมประจำปี พ.ศ. 2563 – 2564 ซึ่งจัดขึ้นภายใต้แนวคิด “มองเก่า ให้ใหม่ : Refocus Heritage” นำเสนอเรื่องราวมรดกสถาปัตยกรรมและการอนุรักษ์บนแพลตฟอร์มดิจิทัลเต็มรูปแบบ เปิดให้ผู้ที่สนใจเข้าชมได้ ผ่านทางเว็บไซต์ virtualexpo.asa.or.th
นับว่าเป็นงานดีที่จัดขึ้นมาอย่างยาวนาน เพราะ สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้จัดให้มีการมอบรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมมาตั้งแต่ พ.ศ. 2525 ซึ่งมีวัตถุประสงค์ต้องการเผยแพร่ข้อมูลอาคารอันทรงคุณค่าให้เป็นที่รู้จักและได้รับการส่งเสริมให้มีการอนุรักษ์ของสังคมโดยทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อเป็นการเสริมสร้างกำลังใจให้กับผู้ครอบครองดูแลรักษาอาคาร จากการที่ได้รับพระราชทานรางวัลจากองค์อุปถัมภ์ สมาคมสถาปนิกสยามฯ มาอย่างต่อเนื่องจนถึงในปัจจุบัน
ที่ผ่านมาในแต่ละปีประเภทของรางวัล หลักเกณฑ์ในการพิจารณา และวิธีการดำเนินการคัดเลือกอาคารรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น อาจมีการปรับเปลี่ยนไปบ้างด้วยเหตุผลความจำเป็นตามสถานการณ์ด้านการอนุรักษ์ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาต่าง ๆ จากการพิจารณาของคณะกรรมาธิการอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมที่ผลัดเปลี่ยนกันมาทำหน้าที่ตามวาระ
จากการที่ชื่อของรางวัลคือ “รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น” ซึ่งมีนัยว่าอาคารที่ได้รับรางวัลนี้คืออาคารที่มีการอนุรักษ์มาเป็นอย่างดี จึงเท่ากับเป็นการสื่อให้เห็นว่าในบรรดาอาคารที่ได้รับรางวัลมาทั้งหมดล้วนแต่มีความดีเด่นในเรื่องของการอนุรักษ์อาคารอย่างเท่าเทียมกัน
หากแต่ในทางปฏิบัตินั้นนอกจากได้มีการมอบรางวัลแก่อาคารที่มีการอนุรักษ์อย่างดี ก็ยังได้มอบรางวัลให้แก่อาคารที่มีคุณค่าแต่มีความเสี่ยงที่จะถูกรื้อทำลายไปด้วยความไม่ตระหนักถึงคุณค่าของผู้ที่ครอบครองดูแลอยู่ หรือเป็นการให้รางวัลแก่อาคารที่ยังมิได้มีการอนุรักษ์อย่างเต็มรูปแบบ แต่มุ่งหวังว่าเมื่อได้รับรางวัลแล้วจะนำไปสู่กระบวนการในการอนุรักษ์ต่อไปด้วย
ปรากฏว่ามีโครงการอนุรักษ์ที่ดีหลายโครงการโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสถาปนิกผู้อยู่เบื้องหลังการดำเนินการอนุรักษ์อาคารนั้นจะไม่มีโอกาสได้รับกำลังใจจากรางวัลนี้ เนื่องจากเป็นอาคารที่เคยได้รับรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่นมาแล้ว
นอกจากนี้ในข้อเท็จจริงก็ยังมีงานออกแบบที่เกี่ยวข้องกับการรักษาคุณค่าของมรดกทางศิลปสถาปัตยกรรมแต่ยังไม่เข้าข่ายการพิจารณาให้รางวัลมาก่อนด้วย เช่น การประยุกต์การใช้สอยที่มีการต่อเติมอาคาร หรือการก่อสร้างอาคารใหม่ที่อยู่ในพื้นที่ร่วมกันกับอาคารอนุรักษ์
ด้วยข้อมูลความเป็นมาข้างต้น ในวาระของปี 2563 – 2564 ทางสมาคมฯ จึงได้มีการ “มองเก่า ให้ใหม่” ปรับปรุงเกณฑ์การพิจารณาการมอบรางวัลให้เข้ากับความต้องการในปัจจุบันอีกครั้งโดยได้กำหนดให้มีการแบ่งรางวัลออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้
ประเภท ก. งานอนุรักษ์มรดกทางสถาปัตยกรรมและชุมชน
ประเภท ข. งานออกแบบใหม่ในบริบทการอนุรักษ์
ประเภท ค. บุคคลและองค์กรอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น
เกณฑ์การให้รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม ในประเภท ก. ประจำปี 2563 – 2564 ได้มีการปรับปรุงจากเกณฑ์การให้รางวัลอนุรักษ์สถาปัตยกรรมดีเด่นเดิม และเกณฑ์การให้รางวัล 2019 UNESCO Asia-Pacific Awards for Cultural Heritage Conservation โดยมีการแบ่งรางวัลออกเป็น 4 ระดับ ได้แก่
ระดับดีเยี่ยม ระดับดีมาก ระดับดี และระดับสมควรได้รับการเผยแพร่ เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมที่การมอบรางวัลเป็นรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่นระดับเดียวเท่ากันหมด และได้มีการเพิ่มประเภทรางวัลประเภท ข. สำหรับงานออกแบบใหม่ในบริบทการอนุรักษ์เป็นรางวัลใหม่ในครั้งนี้ด้วย
สำหรับการนำผลการตัดสินรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม ประจำปี พ.ศ. 2563 – 2564 ในนิทรรศการ “มองเก่า ให้ใหม่” อันสืบเนื่องมาจากงานสถาปนิก 64 ในครั้งนี้ ได้มีการปรับเปลี่ยนแนวทางไปจากเดิมที่เคยปฏิบัติต่อเนื่องกันมาด้วยเช่นเดียวกัน
โดยการนำเสนอมุมมองการถ่ายทอดคุณค่าของมรดกสถาปัตยกรรมที่ได้รับรางวัลในครั้งนี้ ของสถาปนิกนักถ่ายภาพ 9 ท่าน ผ่านผลงานการถ่ายภาพที่ไม่จำกัดเทคนิคของสถาปนิกรับเชิญแต่ละท่าน จึงเรียกว่าเป็น นิทรรศการภาพถ่ายรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม พ.ศ. 2563 – 2564
ผู้ที่สนใจสามารถเข้าชม ได้ฟรี โดยไม่มีค่าใช้จ่าย หรือดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ virtualexpo.asa.or.th
Cr. Photo : virtualexpo.asa.or.th
บทความน่าสนใจ : หลากหมอนขวานไทย ในลุคใหม่! สวย แซ่บ มากขึ้น
